Η ετήσια έκθεση της οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά παρουσιάζεται σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο. Μέσα από τους πίνακες, τα στατιστικά στοιχεία και τις εκτιμήσεις, η προειδοποίηση είναι σαφής: «ο αριθμός των παιδιών που στερούνται του δικαιώματός τους σε ποιοτική βασική εκπαίδευση, αυξάνεται συνεχώς· η κατάσταση αυτή θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια ειρήνη και ευημερία. Ο πλανήτης δεν αντέχει άλλο τέτοια εξοργιστική κατασπατάληση ανθρώπινου δυναμικού». Τα στοιχεία της Unicef για την Ελλάδα είναι αρκετά αισιόδοξα, αν και η διαφοροποίηση ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες είναι και εδώ αισθητή. Ωστόσο, η κατάσταση στη χώρα μας απέχει κατά πολύ από τη συνολική εικόνα: το ποσοστό των αναλφάβητων ανδρών δεν ξεπερνά το 2%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες φτάνει το 5%. Σύμφωνα με την έκθεση, κανένα παιδί στην Ελλάδα δεν σταματά το σχολείο στην πέμπτη τάξη του Δημοτικού, ενώ υψηλά είναι και τα ποσοστά συμμετοχής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (90% για τις γυναίκες και 99% για τους άνδρες).
Τα συμπεράσματα της έκθεσης θα αναλύσει στο Λονδίνο η Κάρολ Μπελάμι (Carol Bellamy), εκτελεστική διευθύντρια της Unicef. «Στις αναπτυσσόμενες χώρες, περισσότερα από 130 εκατομμύρια παιδιά σχολικής ηλικίας, από τα οποία τα 73 εκατομμύρια είναι κορίτσια, μεγαλώνουν χωρίς να έχουν πρόσβαση στη βασική, πρωτοβάθμια, εκπαίδευση», αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια. Περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, τα δύο τρίτα των οποίων είναι γυναίκες, θα ζήσουν στον 21ο αιώνα ανίκανοι να διαβάσουν ένα βιβλίο ή να βάλουν την υπογραφή τους. Υπολογίζεται πως το ένα έκτο της ανθρωπότητας είναι άνθρωποι αναλφάβητοι οι οποίοι, στα χρόνια που έρχονται, θα ζήσουν εντονότερα τη φτώχεια και θα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα υγείας.
Γίνεται σαφές στην έκθεση της Unicef ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς βασική εκπαίδευση δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες μόνο στο να συντηρήσουν τον εαυτό τους· «αδυνατούν να κατανοήσουν το πώς κατακτώνται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η υγεία, η διατροφή και η ασφαλής μητρότητα, ή να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους.
Οι συνέπειες του αναλφαβητισμού είναι τεράστιες και συχνά απειλούν ακόμη και την ίδια την ζωή». Η έκθεση της Unicef για την κατάσταση των παιδιών στον κόσμο αποτελεί ένα κάλεσμα για μια εκπαιδευτική επανάσταση σε κάθε άκρη της γης –μια επανάσταση που θα παρέχει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και θα έχει ως άξονα τα δικαιώματα των παιδιών. Το αίτημα της Unicef, όπως διατυπώνεται στην ετήσια αυτή έκθεση, είναι «τα σχολεία να γίνουν ζώνες δημιουργικότητας και ασφάλειας, χώροι όπου τα παιδιά θα βρίσκουν όχι μόνο κίνητρο, αλλά και σωστές συνθήκες υγιεινής· θα βρίσκουν δασκάλους με όρεξη για δουλειά, που θα τα σέβονται και που θα τους διδάσκουν τον σεβασμό προς τους άλλους». [421]
ΤΑ ΝΕΑ , 8/12/1998 (Διασκευασμένο κείμενο).