Αφιέρωσα τον εαυτό μου στη μελέτη της αγάπης τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια και συχνά κατηγορήθηκα σαν αθεράπευτα ρομαντικός. Δεν το αρνούμαι. Μπορώ όμως να σας διαβεβαιώσω ότι η στάση αυτή υπήρξε στη ζωή μου πλεονέκτημα και όχι εμπόδιο. Μπορεί να είμαι αφελής και εύπιστος, θυμηθείτε όμως ότι η αγάπη καθοδηγεί με το δικό της προσωπικό τρόπο.
Εξακολουθώ να καθοδηγούμαι από την καρδιά μου. Δεν αρνούμαι ότι απογοητεύθηκα και μπερδεύτηκα πολλές φορές, διαπιστώνω όμως πάντοτε πως η καρδιά γιατρεύει και μπορεί κανείς να τα βγάλει πέρα ακόμα και με μια λαβωμένη καρδιά.
Ωστόσο, δεν είμαι τόσο αφελής να πιστεύω ότι μπορεί κανείς να πετύχει ως εραστής, άνθρωπος του καλού και της αγάπης, μόνο με τους χτύπους της καρδιάς. Σαν άνθρωποι, διαθέτουμε, επίσης και το μυαλό μας. Η αγάπη μπορεί να ωφεληθεί από τη σοβαρή μελέτη, την ανάλυση και τη γνώση. Επιλέγοντας τη λύση της αγάπης, να είμαστε δηλαδή άνθρωποι που προσεγγίζουμε τα προβλήματα της ζωής μέσω της αγάπης, δεν σημαίνει ότι αποκλείουμε την κοινή λογική ούτε, φυσικά, ότι «χτυπάμε» το μυαλό μας σαν καρτέλα εισόδου και εξόδου από τη δουλειά μας.
Θα ήταν άδικο να αναφέρω φράσεις όπως «κεραυνοβόλος έρωτας», «ευτυχισμένοι για πάντα», «αγάπη άνευ όρων», «απόλυτη αγάπη» και τα παρόμοια σαν όλα αυτά να ήταν δεδομένα και προσδοκώμενα από το γεγονός και μόνο ότι είμαστε άνθρωποι. Εξακολουθώ να υπερασπίζομαι παθιασμένα την ιδέα πως την αγάπη τη μαθαίνουμε, τη διδασκόμαστε· ότι απαιτείται γιγαντιαία, συνειδητή προσπάθεια για να αποκτήσει κανείς τις προϋποθέσεις και την ικανότητα να κρατήσει την αγάπη ζωντανή. Εκείνο που συμβαίνει συνήθως είναι ότι οι περισσότεροι εγκλωβιζόμαστε σε μια στάση αναμονής, μέχρι που κάποια στιγμή ανακαλύπτουμε τη μοναξιά και την απελπισία μας. Ανακαλύπτουμε ότι κυριάρχησαν επάνω μας αισθήματα απόγνωσης και έλλειψης ελπίδας, πριν προλάβουμε να δούμε ότι μπορεί να υπάρχει κάποια απάντηση στα προβλήματα μας, μέσα από την καλύτερη κατανόηση της αγάπης.
Έτσι, συνεχίζουμε να χλευάζουμε την αγάπη. Το αποτέλεσμα; Μεγαλύτερη μοναξιά, περισσότερα ψυχοφάρμακα, υψηλότερη πίεση αίματος, περισσότεροι ψυχοθεραπευτές στη ζωή μας, περισσότερα έλκη στομάχου, υψηλά ποσοστά νευρικών διαταραχών και καρδιακών νοσημάτων, περισσότεροι πονοκέφαλοι, μεγαλύτερη ψυχρότητα και ανικανότητα. Κοντά σ’ αυτά ακολουθούν οι αϋπνίες, η ανορεξία, η κακή κατάσταση του στομαχιού, η κόπωση, η φθορά και η ανία. Μέσα σε μια τέτοια ψυχική κατάσταση, παρουσιάζεται στη ζωή μας η καχυποψία, παίρνουμε όλο και περισσότερα φάρμακα και κάνουμε όλο και περισσότερα λάθη. Και να τώρα που γνωρίζουμε όλο και μεγαλύτερη απογοήτευση, μεγαλύτερο φόβο, περισσότερες αυτοκτονίες, περισσότερο μίσος και μεγαλύτερη προκατάληψη. Να που έχουμε όλο και περισσότερα εγκλήματα, περισσότερους φυλακισμένους, περισσότερα διαζύγια, περισσότερο φανατισμό και βία, περισσότερη βλακεία και απάθεια, περισσότερα δάκρυα και θάνατο. [424]
Λέο Μπουσκάλια, Γεννημένοι για την αγάπη, εκδόσεις ΓΛΑΡΟΣ, Αθήνα, 1992 (Διασκευασμένο κείμενο).